Notatka z Palermo.

Uniwersytet Trzeciego Wieku Skoczów dn. 02.11.2022r
w Skoczowie

Wyjazd do Palermo na Sycylii był przedsięwzięciem, które miało wiele założeń i celów
do realizacji. Głównym celem Europejskiej Ścieżki Kształcenia było zwiększenie kompetencji i
umiejętności w zakresie zarządzania grupą w odniesieniu do seniorów należących do
Skoczowskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku we współpracy z europejskim programem
edukacyjnym Erasmus+ poprzez organizację przyjmującą ELA Sicilia.
Wyznaczono dwa terminy dla 11-osobowych grup ze SUTW, które w realizowały taki sam
program szkolenia i pobytu. Pierwsza grupa przebywała w Palermo w terminie od 23.07 –
06.08.2022r druga natomiast od 20.08. – 03.09.2022r.
Szkolenie prowadziły dwie bardzo sympatyczne trenerki umysłu, z których jedna jako psycholog,
prowadziła zajęcia teoretyczne i ćwiczenia utrwalające wiedzę, a druga, towarzysząc jej w
zajęciach organizowała nasz czas po lunchu będąc przewodnikiem po Palermo i innych
ciekawych miejscach Sycylii.
Miejscem naszego dwu-tygodniowego pobytu w Palermo był hotel Villa D’ Amato przy Via
Messina Marine, o standardzie hotelu miejskiego z sympatyczną obsługą w restauracji i w
serwisie pokojowym. Codzienny, bezpośredni kontakt z obsługą skłonił nas do używania
włoskich zwrotów grzecznościowych, co również należy do korzyści z tego wyjazdu. Mieliśmy
okazję uczestniczyć przez chwilę w rodzinnym spotkaniu Sycylijczyków w naszym hotelu,
powiedzieć do nich kilka słów, wymienić uśmiechy i popatrzyć jak się bawią.
Zajęcia szkoleniowe prowadzone w jęz. angielskim miały na celu pogłębienie umiejętności
posługiwania się angielskim raczej w zrozumieniu treści niż mówieniu. Codzienny kontakt z jęz. angielskim ułatwiał nam jego przyswojenie. Dla nas, uczestników szkolenia, głównym celem i zadaniem było poznanie technik i sposobów zainteresowania osób starszych różnymi propozycjami aktywności.
Ponadto organizacja ELA (Erasmus Learning Academy) poprzez swoich trenerów przekazała nam podstawową wiedzę dot.
kompetencji i umiejętności kierowania zespołem, mając świadomość własnych cech
osobowościowych. Dowiedzieliśmy się, jak ważna jest empatia i praktykowanie empatii czyli
praca nad słuchaniem ludzi bez przerywania. Przekazano nam jak budować zespół, który ma
wspólny cel, jak zaangażować wszystkich dając własny wkład umiejętności, wiedzy i zdolności.
Cechy lidera takie jak komunikacja, kreatywność, pozytywne nastawienie i informacja zwrotna
stanowią o skuteczności zarządzania zespołem. Komunikacja asertywna jako styl przywództwa to
nie jest to, co robisz, tylko jaki jesteś.
Trenerka Anna uczyła nas jak być asertywnym poprzez ćwiczenia i podając przykłady zachowań,
ostrzegała również przed konfliktem, czym jest, jak powstaje oraz jakie są style zarządzania
konfliktem. Bardzo istotnym tematem kolejnego wykładu był stres i jak sobie z nim radzić.
Wykład dotykający problemu uprzedzeń, stereotypów i dyskryminacji sprowokował dyskusję w
naszej grupie ze wskazaniem przykładów z własnych doświadczeń.
Należy podkreślić, że każde nasze spotkanie szkoleniowe z trenerką rozpoczynało się zadaniem
plastycznym dla dwóch zespołów. Należało wspólnie w zespole narysować wydarzenia z
poprzedniego dnia, a następnie osoba wskazana z zespołu prezentowała drugiej grupie rysunek.
Plakaty te są pamiątką z Palermo i zostały zawieszone w naszym biurze SUTW.

Istotnym celem wyjazdu było poznanie historii, a przede wszystkim kultury Sycylii i
Sycylijczyków. Trenerka Anna opowiadała wiele ciekawostek z historii wyspy, która przez
stulecia terytorialnie stanowiła smakowity kąsek na Morzu Śródziemnym. Kultura, tradycja
tworzyły się przez stulecia i dzisiaj stanowią zlepek cywilizacji kolejnych właścicieli wyspy.
Wiele usłyszeliśmy o kulturze kulinarnej , o tym, że kuchnia sycylijska jest raczej ciężka, a
najpopularniejszym śniadaniem są lody pistacjowe w bułce. Najczęściej używanym warzywem są
bakłażany, caponata to sycylijskie leczo, sfinicjone to pizza sycylijska a ulubionym owocem
morza jest ośmiornica. Symbolem Sycylii jest bóg słońca, który ma trzy nogi: wiosna, lato i zima,
flaga Sycylii ma dwa kolory: żółty symbolizuje Palermo, a niebieski ród Corleone.
La testa moro- Nigdy nie zdradzaj Sycylijki – to legenda o kobiecie,która pokochała Maura, a gdy
ten nie chciał z nią zostać zabiła go, odcięła mu głowę i zrobiła z niej donicę na kwiaty, by nikt
go nie rozpoznał. Wśród pamiątek z wyspy dzisiaj można znaleźć pięknie zdobione dwie głowy
zakochanych w formie donic. Kolejną pamiątką jest czapka Coppola, która reprezentuje mafię
sycylijską. Opowieść o mafii to dla nas wątek kryminalny wprowadzony przez trenerkę Annę.
Historia działania mafii nie jest popularną opowieścią, natomiast wydarzenia z 1992r dotyczące
zleconego przez mafię zamachu na sędziego Falcone walczącego z Cosa Nostrą, o jego
pogrzebie, który był manifestacją, a następnie o trwającym 20 lat procesie, po którym skazano i
uwięziono 342 mafiosów, to były opowieści mrożące krew w żyłach.
Wieczór, a raczej późny wieczór był wspaniałą porą dnia w tym upalnym klimacie, kiedy można
było siedząc na hotelowym tarasie, po wieczornej kąpieli, spotkać się z grupą. Przyjemny wiatr
od morza, komfortowa temperatura, rozgwieżdżone niebo, światła przepływających ogromnych
liniowców pasażerskich i dolatująca z nich muzyka, skłaniały do rozmów. Były to codzienne
spontaniczne spotkania jednoczące grupę, chwile do refleksji, a czasem pełne śmiechu i
radosnych opowiadań.
Kolejnym, ważnym celem naszego wyjazdu było turystyczne poznanie miasta Palermo i atrakcji
wyspy. Kilka popołudniowych spotkań zarezerwowała dla nas Hana- druga trenerka, by pokazać
nam Palermo. Dojazd do zabytkowej części miasta z naszego hotelu odbywał się tramwajem,
czasami połączony z jazdą autobusem miejskim, a każdy otrzymał bilety na 16 przejazdów.
Palermo zachwyca pięknymi zabytkami, których nie będę opisywać, gdyż dokładnie opisuje je
przewodnik turystyczny. Na nas wrażenie zrobiła monumentalna katedra, kościoły, kamienice
bogato zdobione we wnętrzach jak i na zewnątrz. Widać wpływ różnych kultur na architekturę i
elementy dekoracyjne.. Miasto piękne lecz służby porządkowe niezbyt zaangażowane.
Katedra Monreale jest kolejnym obiektem na naszej trasie turystycznej- autobusowej z Palermo.
Monument zachwyca potęgą pięknej architektury, bardzo bogatym zdobieniem wnętrza oraz
położeniem na wzgórzu. Mieliśmy okazję przyjrzeć się sycylijczykom oczekującym na
ceremonię zaślubin w katedrze.
Wyjazd na wulkan Etna (2500m) był całodzienną wyprawą turystyczną. Zaskoczyła nas
radykalna zmiana pogody po wjeździe na parking na poziomie wulkanów. Szczyt Etny, w
chmurach i we mgle, nie był w zasięgu zarówno naszych możliwości kondycyjnych jak i
czasowo, dlatego przeszliśmy i podziwialiśmy rozległy obszar pozostały po lejach
wulkanicznych, chodząc z trudem po pumeksowym podłożu, przy bardzo silnym wietrze i
gromadzących się chmurach burzowych. W dali widać było kolejkę linową na szczyt wulkanu.
Krajobraz kosmiczny i ekscytujący. Zejście na parking było nagrodą, gdyż można było napić się
kawy i kupić pamiątki wykonane z lawy wulkanicznej. Taormina u podnóża Etny przywitała nas
słońcem, ciepłem i ogromną liczbą różowych flamingów żerujących na pryzmach solnych w
poszukiwaniu krewetek które są ich przysmakiem.
Kolejny całodzienny wyjazd wynajętym busem był do nadmorskich miejscowości Erice, Trapani
i Salina. Zwiedziliśmy piękne śródziemnomorskie miasteczka z pamiątkami i klimatem historii,
położone nad brzegiem morza. W Erice średniowieczny zamek z murami obronnymi i

wieżyczkami jak z bajki zachwycił nas swoim położeniem wysoko na górze oraz kolejką linową,
która łączyła zamek z plażą w dole jak średniowiecze ze współczesnością .
Popołudniowe wyjazdy organizowane były na krótkie trasy, najczęściej pociągiem do
miejscowości z pięknymi, turystycznie przygotowanymi plażami. Była plaża w Cefalu i w Isola
delle Femina z pełną infrastrukturą plażowania.
Oryginalną atrakcją było zwiedzanie Catacombo na peryferiach Palermo, są to grobowce
mnichów a także ich mumie, w bardzo nietypowych pozach. Było straszno i magicznie, lecz po
opuszczeniu podziemii gorące słońce i magiczne włoskie niebo przywróciły nam radość z bycia
w tym miejscu.
Kolejną atrakcją wieczorów na Sycylii była turystyka kulinarna i kolacje organizowane w
restauracjach Palermo o różnych specjalnościach. Pierwsza była kolacja w centrum starego
miasta w restauracji „Siciliana”, która znajduje się w zabytkowej kamienicy. Tradycyjne potrawy
sycylijskie serwuje się tam w formie małych porcji na talerzu obrotowym, co umożliwia
smakowanie wielu dań przy jednym spotkaniu. Wystrój pomieszczeń i ubranie obsługi zawierały
silne akcenty regionalne. Następna była kolacja w pizzerii „Pizza e Cucina”, gdzie można było
wybrać dowolną pizzę spośród oferowanych tu trzydziestu rodzajów. Trzecia z kolei to
restauracja „Belli e Sazi”, która serwowała dania z ryb. Mogliśmy wybrać rybę z całej listy
gatunków ryb , poprosić o przygotowanie z pieca lub z grilla lub wybrać danie z owoców morza.
Lampka białego wina sycylijskiego była niezbędna.
Ostatnią, pożegnalną kolację zjedliśmy w restauracji „Al Cantastorie” gdzie pyszne jedzenie
przeplatało się ze słowami podziękowania za szkolenie i Certyfikaty wraz z zaproszeniem do
Polski , a zwrotnie zaproszenie z powrotem na Sycylię.
Wszyscy jesteśmy zgodni, że był to bardzo owocny i atrakcyjny wyjazd i dziękujemy
organizatorom, że mogliśmy z niego skorzystać.